Maxima en mijn accordeon
Ik voegde eraan toe: een ondergewaardeerd instrument.
En zo is het.
De reacties van menigeen in mijn omgeving zeggen genoeg. Er wordt wat meewarig naar mij gekeken. Ach gut, ze bespeelt nu een Amsterdams kroeg-instrument. De tietenpletter, armeluisorgel, zuigspinet, jammerkast, spreeuwekissie, piano met bretels, notenpomp.
Het oubollige imago lijkt moeilijk af te schudden.
Velen van jullie realiseren zich niet dat de accordeon een zeer vernuftig muziekinstrument is.
In een grote accordeon zitten maar liefst duizenden onderdeeltjes. Tongetjes, houten kasten, kartonnen balgen, toetsen, stukjes leer en nog veel meer.
In vroegere tijden duurde het een half jaar voordat zo’n instrument gemaakt was. Rond 1900 kwamen er steeds meer fabrieken die accordeons vervaardigden. Daardoor werden ze steeds goedkoper. Je kon er zegeltjes voor sparen bij sigaretten. En soms kreeg je zelfs een accordeon cadeau bij de aankoop van een nieuwe fiets.
Een eenvoudig te bespelen instrument is het zeker niet. De vele kleine basknopjes, de pianotoetsen die je op de tast moet zien te vinden, de balg die regelmatig heen en weer bewogen moet worden, de diverse registers waar tussen je moet schakelen.
Dat maakt wel dat de soorten muziek die je met een accordeon kunt spelen zeer uiteenlopend zijn. Van klassiek, klezmer- en Balkanmuziek tot Amsterdamse medley’s, van Latijns-Amerikaans tot cajun, Franse chansons en zigeunermuziek. En dat is nog lang niet alles.
Er gloort hoop.
De huwelijksplechtigheid van Maxima en Willem Alexander, met Carel Kraaijenhof op de bandoneon, was een regelrechte ‘tear jearker’. De bandoneon is, samen met de trek- en mondharmonica en het harmonium, familie van de accordeon. In de slipstream van Het Huwelijk lijkt de accordeon ook wat meer aandacht en waardering te krijgen. Dat werd hoog tijd.
Sinds anderhalf jaar maak ik deel uit van het oudste accordeonorkest van Amsterdam, de Amsterdamse Accordeon Vereniging Insulinde. Ooit in 1936 opgericht en nog altijd levensvatbaar. We hebben onlangs ons jubileumconcert gehouden vanwege het 75-jarig bestaan. Het gros van de orkestleden maakt al 25 tot 35 jaar deel uit van Insulinde. Nieuwe leden zijn van harte welkom.
Tot slot de ode van Brigitte Kaandorp (zij is onder andere accordeoniste) aan dit unieke instrument, mij uit het hart gegrepen:
Ik heb een accordeon gekocht
O zo een aardig ding
Ik heb ook meteen maar een liedje gewrocht
En dat is wat ik nu zing
refr.:
Accordeon
Accordeon
Met mijn vingertoppen
Beroer ik je knoppen
Accordeon
Accordeon
Ik duw en ik trek
En ik zing als een gek
Nee ik ben niet te stoppen
’t Kostte me wel een lieve duit
Maar ik heb echt geen spijt
Hij is mijn vriend, ik leef mij op hem uit
En hij heeft alle tijd
Ik ben nu niet meer zo alleen
Hij staat steeds voor me klaar
Ik had er vroeger ook wel een
Maar dat was een gitaar
refr.
Hij is steeds vrolijk en altijd blij
Wij hebben altijd pret
Als ik laat thuiskom dan wacht hij op mij
En dan doen we nog een duet
Ik sla zijn riemen om me heen
En neem hem aan mijn hart
Trek dan zijn flanken zacht vaneen
En zing met hem in driekwart
refr.
Toen ik een kind was woonde ik bij mijn opa in San Isidro, een dorp aan de Rio de la Plata, met een kathedraal en drie prachtige ombues die naar de rivier kijken. San Isidro ligt 35 km van Buenos Aires en men viert zijn feest op 15 mei, precies de dag van jouw publicatie over bandoneons. Dat viel me op.
Toen ik 23 was ben ik in Nederland gaan wonen, en pas daar, in Utrecht om precies te zijn realiseerde mij hoe ontzettend mooi een tango kon klinken. Toch waren de geluiden van een bandoneon veel eerder in mijn hersenen geprint. Uit een bandoneon komen voor mij intieme, magische geluiden, die mij met mijn jeugd, met mijn familie en ons huis in San Isidro verbinden.
Ik kan me heel goed herinneren hoe het het uittrekken en weer dichtmaken van de bandoneon klonk… De bandoneon werd heel soms uit een in mijn ogen zeer mysterieuze koffer gehaald door mijn opa. Voorzichtig deed hij keurig een donker doek op zijn benen en pas daarna nam hij zijn bandoneon op schoot. En dan… werd het muziek. Adembenemend mooie muziek.
Iedere keer, als ik een bandoneon ergens hoor klinken, ga ik terug in de tijd en ben ik weer een kleine meisje dat er vol bewondering naar luistert.