‘Madam’ Jacoba Rauwerda (1835 – 1919)

Over Jacoba Rauwerda en haar moeder Jurjentje

Een collega van de Historische Kring Bussum tipte mij over deze twee bijzondere levens van moeder en dochter Rauwerda. Dat resulteerde in een artikel in BussumsNieuws. (Zie ook onderdaan deze pagina.)
Hun geschiedenis trof mij vooral omdat het weer eens duidelijk maakt hoe het ‘nest’ waarin je geboren wordt bepalend kan zijn voor je verdere levensloop.

Amsterdams bordeel Maison Weinthal

Over moeder Jurjentje is veel meer bekend dan van van dochter Jacoba.
Jurjentje en haar man Benjamin Salomon Weinthal runden samen het bordeel ‘Maison Weinthal’. Benjamin was niet de biologische vader van Jacoba. Wie haar vader en die van haar broer Willem dan wel was is niet bekend. Er deden verhalen de ronde dat Jurjentje de maîtresse was geweest van de Parijse porseleinfabrikant monsieur Lejeune én die van Koningin Willem III.
Destijds was Maison Weinthal het beroemdste en meest luxieuze bordeel van Amsterdam. Het Yab Yum van die tijd.
Na de dood van Jurjentje in 1877 volgde Jacoba haar moeder als Madam op. In 1902 werd het roemruchte bordeel gedwongen de deuren te sluiten.

Ik raadpleegde mevrouw Blokhuis-Valkenburg, die onder andere voor het boek ‘1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis’ onderzoek heeft gedaan naar haar betovergrootmoeder Jurjentje. Maar ook zij wist mij niet wist mij niet veel meer te vertellen over Jacoba dan wat ik elders gevonden had.

Mijn (eerdere) veronderstelling dat Jacoba een eenzaam bestaan had geleid, sprak mevrouw Blokhuis echter pertinent tegen. Zo bleek Jacoba de grootmoeder van mevrouw Blokhuis en haar broertje jaren in huis te hebben gehad, toen hun moeder was overleden. Daarnaast was haar huis een zoete inval voor familieleden van jong tot oud.
De vader van mevrouw Blokhuis heeft nog bij haar gelogeerd in 1917 voor hij naar Oost-Indië vertrok. En haar grootmoeder en tante, die in Amsterdam woonden, hebben Jacoba tot aan haar dood bezocht.

Rusthuis in Bussum

Jacoba Rauwerda woonde de laatste jaren van haar leven in een rusthuis in Bussum. Zij leed aan Alzheimer en is in het St. Gerardus Majella Ziekenhuis in Bussum overleden. Het Majella ziekenhuis was in 1916 op initiatief en met financiële steun van Anton Dreesman gebouwd. Dreesman, oprichter van Vroom en Dreesman, woonde er zelf vlakbij.
Daar in dat ziekenhuis eindigde het leven op 16 juli 1919 het leven van Jacoba Frederika Rauwerda.

Naschrift. In het kader van het thema ‘Plekken van Plezier’, Open Monumentendag 2019 hield ik in het voormalige Concordia-gebouw in Bussum een presentatie over ‘Bussumse bordelen’. Ofwel Huizen van plezier.

Op YouTube is daar, met name van mijn opkomst op het toneel, onder begeleiding van het onvergetelijke lied van Drs. P. ‘Huizen van schaamte’ iets van te zien :

Na afloop interviewde Gooi TV mij over mijn bevindingen ten aanzien van Bussumse Bordelen: