Gooise kinderen verdwenen

31 januari 2018

Ansje Busch en Mientje Bakker vermoord, Hans van der Poel en Herman Warnink verdwenen

Familiedrama’s

Bij toeval stuitte ik vorig jaar op een hele reeks krantenartikelen over Gooise kinderen, die aan het begin van de oorlog verdwenen waren. Twee van hen, de meisjes Ansje Busch (10 jaar) en Mientje Bakker (14 jaar) uit Bussum, werden vermoord teruggevonden. Van de twee Hilversumse jongens Herman Warnink (12 jaar) en Hans van der Poel (11 jaar) ontbreekt tot op de dag van vandaag elk spoor. Alleen de fiets van Hans dook op.

Intensieve speurtochten

Naar alle vier deze kinderen is uitgebreid gezocht: door de politie, familie, vrienden, collega’s, dorpsgenoten. Speurhonden werden ingezet, en beloningen van 1.000 gulden werden uitgeloofd voor een ieder die meer informatie zou kunnen verstrekken. Alles zonder enig resultaat.
Nader onderzoek verwaterde. Het was oorlogstijd en er was zoveel ellende alom. Bovendien waren er binnen de politie in die oorlogsjaren veel wisselingen. In 1945 hoopte men ‘de’ dader gevonden te hebben. Maar de Zuilense zwammenzoeker, die in de strafgevangenis van Leeuwarden vastzat voor verschillende delicten (waaronder de aanranding van een meisje vlakbij het zwembad Crailoo) ontkende iets met de verdwijningen te maken te hebben.
Van dé uitvinding van de eeuw, DNA-onderzoek, was in die tijd nog geen sprake.

Aandacht verslapt

Daarna leek de aandacht voor deze onopgeloste moorden c.q. verdwijningen geheel verdwenen te zijn. Totdat zeer recent meerdere mensen, o.a. door het fantastische digitale krantenarchief van Delpher (project van de Koninklijke Bibliotheek), weer op dit dossier stuitten.
Eén ervan was ik. Nooit eerder had ik er iets over gelezen. En als medewerkster bij de Historische Kring Bussum (HKB) duik ik toch in heel wat archieven.

Hernieuwde (media)aandacht

Hoe meer krantenartikelen ik vond en las, hoe naarder ik ervan werd. Het bleef op de plank liggen. Maar toen men voor de vaste rubriek van de Historische Kring Bussum in BussumsNieuws om kopij verlegen zat, besloot ik er toch maar een stukje aan te wijden. Ongeveer op het moment dat dit gepubliceerd zou worden, bleek een Hilversumse ‘cold case’-onderzoeker er een uitgebreid artikel over te hebben ingediend bij de redactie van Bussum Historisch Tijdschrift (uitgave van de HKB). Per toeval rakelden wij beiden deze zaken dus weer op.
De onderzoeker benaderde vervolgens ook de Telegraaf. Dit resulteerde in een uitzending hierover bij Omroep Max, waaraan ik, samen met een familielid van Mientje, mijn medewerking verleende.
NH TV besloot tot het maken van een vijfdelige serie: het verhaal van elk van de vier kinderen komt daarin aan bod. Voor de slotaflevering, met het overkoepelende verhaal, vroegen ze mijn medewerking.

Hoop doet leven

Ik blijf stille hoop houden dat na al die jaren toch nog een gouden tip boven water komt. Deze hoop is mede ingegeven door een uitspraak van de paragnost, die de familie van Mientje Bakker in de arm had genomen. Alles wat die paragnost had voorspeld, kwam uit. Eén voorspelling ligt nog ‘open’: de dader zou zijn misdaden op zijn sterfbed bekennen.
In mijn artikel in BussumsNieuws spreek ik nog wel spreek over ‘de Gooise seriemoordenaar’.
Inmiddels ben ik er niet van overtuigd dat het één dader is geweest. De reden daarvan leg ik uit in de NH TV-reportage:
http://www.nhnieuws.nl/nieuws/219048/Het-mysterie-van-de-Gooise-moorden-Margreet-blijft-op-zoek-naar-doorbraak

Ontsnapt aan de moordenaar?

Burgemeester ’s Jacoblaan, Naarden 1941

Naar aanleiding van mijn artikel over de Verdwenen Gooise kinderen in de rubriek van de Historische Kring Bussum in BussumsNieuws (16 augustus 2017) vertelde de 90-jarige mevrouw Truus van den Erven uit Naarden mij over een gebeurtenis die nog altijd in haar geheugen gegrift staat.
In het begin van de oorlog, het was zomer, was ze samen met haar jongere zusje bloemetjes plukken op het veldje bij de Burgemeester s’ Jacoblaan. Ineens voelde ze de aanwezigheid van iemand achter zich. Ze draaide zich om, en zag een man in gebogen houding op hen af komen sluipen. Ze aarzelde geen moment, greep haar zusje bij de hand en rende zo snel als ze kon naar huis.
Of ze het aan haar ouders verteld heeft, weet ze niet meer. Waarschijnlijk niet, want of ze wel alleen naar dat veldje hadden mogen gaan?! Een beschrijving van de man kon ze niet (meer) geven.

Spanderswoud

Mijn vermoeden is dat deze vrouw oog in oog heeft gestaan met de vermoedelijke moordenaar van Ansje Busch (Antje Boes) en Mientje Bakker (ter Haar) uit Bussum. De 10-jarige Ansje verdween op 24 mei 1941. De 14-jarige Mientje op 13 september 1941.
Miepje, dit zusje van mevrouw Van den Erven overleed op 5 augustus 1941 aan een hersenvliesontsteking. De zusjes van toen tien en veertien jaar zullen ergens tussen juni en augustus 1941 misschien ternauwernood aan de dood zijn ontsnapt.
Mientje Bakker werd overigens ook wel Miepje genoemd.
Ik heb een foto van de familie Van den Erven. Daarop is Truus te zien, samen met haar vader, broers en zusje Miepje, allen zittend in het Spanderswoud. Het Hilversumse bos, waar de fiets van Hans van der Poel werd teruggevonden… Het enige dat ooit van hem is teruggevonden.