Graf Maria (Mispelblom Beijer-)Theunissen (7)

Aflevering 7

Laatste rustplaats kunstenares/dierenactiviste

Tot mijn grote vreugde heeft de Stichting tot Behoud van de Oude Begraafplaats Naarden van Gemeente Gooise Meren toestemming gekregen om de grafrechten van het graf van de familie Theunissen over te nemen. Daarmee is dit familiegraf gered van eventuele ruiming. En dat alles vanwege de bijzondere levensgeschiedenis van met name Maria, de dochter van Johan Pieter en Adrienne Antoinette Josephine Theunissen-Holst. 

Volledige artikel

Het NaarderNieuws besteedde er al aandacht aan. Dit nieuws haalde daar zelfs de voorpagina. Wel jammer dat het gehele artikel in deze weekeditie alleen te lezen is voor abonnees. Het is grotendeels tekst door mij aangeleverd. Daarom onder de scan van het begin van het artikel de volledige kopij.

Schilderij nummer 40 

Een dag nadat ik de kopij en de prachtige foto van Sonja Verloop had aangeleverd, dook uit geheel onverwachte hoek het veertigste schilderij van Maria op. Het betreft het portret van Teuntje van den Born-Kriek (1880-1927). Maria huurde bij Fijtje van den Born een kamer. Maar toen ze daar weg moest, had ze geen geld om te huur te betalen. Als betaling maakte ze twee schilderijen, waaronder die van Teuntje, de moeder van Fijtje. 
(Met dank aan mw. Scholtz voor deze informatie.)

——————————————————————————————————————–

‘Zij laat mij niet los, en ik haar ook niet’

Bussumse Margreet de Broekert vindt graf van vogelvrouwtje Maria Mispelblom Beijer

Margreet de Broekert (66) uit Bussum is door het dolle heen. Ze heeft het graf van de Bussumse kunstenares en dierenactivist Maria Mispelblom Beijer-Theunissen ontdekt. Ze kreeg daarbij hulp van de gemeente Gooise Meren en de Stichting tot Behoud van de Oude Begraafplaats Naarden. 

Al meer dan vijf jaar verdiept Margreet zich in het leven van deze vrouw. “Zij laat mij niet los, en ik haar ook niet”, lacht ze. 

Maria kent een bijzondere, bizarre en ook verdrietige levensgeschiedenis. “Ze had alles mee. Had een mooi leven, had een goede partij getroffen en kwam uit zelf ook uit een goede familie en toch gleed Maria af. Wat is er gebeurd? Dat intrigeert mij.” Zodoende duikt Margreet in het leven van de kunstenares en ontdekt heel veel over haar. Vogelvrouwtje Maria (”ze had altijd vogelvoer bij zich en vogeltjes op haar hoed”) is op het laatst broodschilderes en wordt zelfs denigrerend ‘de dorpsgek’ genoemd. Een maand terug publiceerde deze krant nog een primeur over de vondst van schilderijen van Maria Mispelblom Beijer-Theunissen. (Zie elders op deze website.)

‘Naar nu blijkt is ze bijgezet in het familiegraf van Theunissen, en ligt ze daar samen met haar ouders’

“Kort geleden vond ik Maria’s overlijdensadvertentie waarin vermeld stond dat ze in Naarden was begraven”, vertelt Margreet opgetogen. “Naar nu blijkt is ze bijgezet in het familiegraf van Theunissen, en ligt ze daar samen met haar ouders. Haar moeder overleed in 1904, Maria was toen pas 17 jaar, haar vader in 1936. Eind 1957 werd Maria opgenomen in het Krankzinnigengesticht Coudewater in Rosmalen. Zij stierf in alle eenzaamheid op eerste kerstdag van dat jaar in een ziekenhuis in Den Bosch. Toch een mooi idee dat Maria bij haar ouders ligt.”  Vorige week vrijdag stapt Margreet op de fiets richting de begraafplaats. Ze heeft dan nog geen idee waar ze het graf kan vinden. Nadat ze twintig graven heeft afgestoft, stopt ze met zoeken.

De Bussumse belt vervolgens met een dame van de Stichting tot Behoud van de Oude Begraafplaats Naarden. “Zij wist exact waar het graf lag.” De volgende dag gaat Margreet bewapend met een fles water en een afwasborstel opnieuw op ontdekkingstocht richting Naarden. Ze vindt het graf dan vrijwel direct. “De namen op de met mos begroeide grafsteen waren onleesbaar geworden, maar na wat poetswerk werden deze zichtbaar.” Margreets hart maakt dan een sprongetje. 

 ‘On hold’

Teleurstellend is dat de naam van Maria ontbreekt op de grafsteen. Margreet hoopt daar echter iets aan te kunnen doen. Ze is inmiddels in gesprek met de gemeente Gooise Meren. “Daar vinden ze het levensverhaal van Maria dusdanig bijzonder dat ze gaan kijken of dit graf in aanmerking kan komen voor behoud en zelfs restauratie. Het graf zou uitgegeven mogen worden, omdat er geen rechthebbenden meer zijn, maar dat heeft de gemeente nu even ‘on hold’ gezet.” Ook de begraafplaatsbeheerder, die inmiddels alle informatie over Maria van Margreet heeft ontvangen en dat een ‘prachtig stukje onderzoek’ noemt, is er eveneens mee bezig. ‘Je zou over haar een soort van docu kunnen maken’.

Cor Overman, bezitter van een schilderij van Maria, is ook naar het graf geweest. Volgens Margreet wil zijn familie er een hondje en wat vogeltjes op gaan zetten. “Maar we moeten kijken of dat wel gepast is. Daarbij zijn het nog plannen die vorm moeten krijgen”, aldus de Bussumer. Overman vindt het mooi dat met het graf ‘iets tastbaars’ over Maria is gevonden. “Wij wisten niet beter dat ze in Den Bosch, waar ze is overleden, begraven lag.”

De familie van Overman heeft vier werkjes van Maria in bezit. “Ze lagen jarenlang op zolder”, vertelt Cor. Zijn vader – een bakker – kreeg de schilderijtjes in ruil voor eten, is de lezing. “We hebben het hem nooit kunnen vragen, want onze vader is ruim tien jaar geleden overleden.” Ook hun interesse naar Maria groeit. Zeker als Overman vorig jaar op zolder een doos met papieren met daarin een excuusbrief van Maria vindt. “Toen ben ik gaan zoeken op internet en botste ik op het dossier van Margreet.” Overman vindt het verhaal over Maria boeiend. “Je zou over haar een soort van docu kunnen maken.”

——————————————————————————————————————–

NASCHRIFT
Na een kleine crowdfund-actie en een bijdrage van de Stichting tot Behoud van de Oude Begraafplaats Naarden was er genoeg geld om de grafsteen te laten schoonmaken en Maria’s naam erop te laten graveren. De steen moest eruit gehaald worden, naar de werkplaats van de Baarnse Steenhouwerij Kreuningen worden gebracht en na de werkzaamheden weer worden teruggeplaatst.

Op 2 november 2021, op Allerzielen, kwamen wij met een klein clubje bij elkaar om Maria op deze mooie, monumentale begraafplaats te herdenken. En ik plaatste er wat plantjes op, waaronder een Cotoneaster ofwel Dwergmispel…