Susanna Maria van Woensel Kooy (1875 – 1934)

16 februari 2023

Veelzijdige, begaafde, gelovige vrouw met een sterk karakter

Voor Spiegelschrift was ik gevraagd om in verband met het honderdjarig bestaan van de voormalige jeugdkapel aan de Meentweg een artikel te schrijven. Daarin aandacht voor Susanna van Woensel Kooy , ‘haar’ jeugdkapel (en het drama dat daar in de Tweede Wereldoorlog plaatsvond) en het kinder- en jeugdwerk in de Spiegelkerk anno 2021.

Susanna was telg uit een vooraanstaand, vermogend geslacht. Haar drie jaar jongere broer Joannes is overigens veel bekender geworden dan zijzelf. In 1902 vestigde hij zich op het landgoed ‘Oud Bussum’, waar hij een belangrijke model-boerderij stichtte.

Susanna was diepgelovig, veelzijdig en begaafd. Ze was onder andere schilderes, dichteres en koordirigente. In 1911 verscheen haar levenswerk: de Van Woensel Kooybundel ‘Oude en Nieuwe Gezangen’, met herdrukken tot in 1973. Deze koorbundel had ze samengesteld uit onvrede met de kerkliederen uit die tijd die zij qua tekst en melodie vaak ondermaats vond.

Portret van Susanna Maria van Woensel Kooy, geschilderd door J.G. van Caspel

Geen vrouwen op de kansel

Als vrouw mocht Susanna niet op de kansel staan. Ze behaalde haar diploma godsdienstonderwijzer. Dat was in die tijd de enige manier om als vrouw in kerkelijk verband werkzaam te kunnen zijn. Na de dood van haar moeder waar ze mee in villa De Limieten in Huizen woonde, verhuisde Susanna in 1915 naar Bussum.
Vol toewijding stortte zij zich op met name het kinder- en jeugdwerk. In 1917 publiceerde zij ‘Wijding in de kinderkerk’ waarin van A tot Z beschreven stond hoe volgens haar zo’n kerk moest worden geleid.

Haar kinderkerk in Concordia trok zoveel belangstelling dat Susanna besloot daarnaast ook een jeugdkerk (voor 12 – 17 jaar te starten. In 1921 liet ze daarvoor door een bekende architect een jeugdkapel in haar eigen tuin bouwen.