Maria Mispelblom Beijer- Theunissen (6)

Aflevering 6

Opnieuw aandacht voor een bijzondere kunstenares/dierenactiviste

Verdrietige levensgeschiedenis

Al bijna zes jaar verdiep ik mij in de bijzondere, boeiende en vooral ook verdrietige levensgeschiedenis van kunstenares en dierenactiviste Maria Louise Mispelblom Beijer-Theunissen (5 december 1886 –  25 december 1957). Wat begon als een eenvoudige zoektocht naar wat schilderen van haar is uitgemond tot een omvangrijk project. En de vondst van inmiddels 36 schilderijen, een paar gedichten, een amuletje en een grote beschilderde zoutzuurpot.

Na drie jaar ‘radiostilte’ bleek eind oktober 2020 dat de familie Overman maar liefst vier schilderijen van Maria in haar bezit heeft. Ik organiseerde een fotosessie in Bussum en schreef er een artikel over in Bussums-, Naarder- en MuiderNieuws van 16 december 2020.

Tekst en foto Margreet de Broekert

Familiegraf Theunissen gevonden

Begin januari 2021 vond ik onverwacht in Naarden het graf van de familie Theunissen, waar Maria is bijgezet bij haar ouders. Mijn bericht hierover op Facebook was aanleiding voor de redactie van genoemde plaatselijke nieuwsbladen om mij te interviewen. Hieronder de tekst van het hele interview, d.d. 21 januari 2021.

‘Zij laat mij niet los, en ik haar ook niet’

Bussumse Margreet de Broekert vindt graf van vogelvrouwtje Maria Mispelblom Beijer-Theunissen

Margreet de Broekert (66) uit Bussum is door het dolle heen. Ze heeft het graf van de Bussumse kunstenares en dierenactivist Maria Mispelblom Beijer-Theunissen ontdekt. Ze kreeg daarbij hulp van de gemeente Gooise Meren en de Stichting tot Behoud van de Oude Begraafplaats Naarden. Al meer dan vijf jaar verdiept Margreet zich in het leven van deze vrouw. “Zij laat mij niet los, en ik haar ook niet”, lacht ze.

Trieste levensloop

Maria kent een bijzondere, bizarre en ook verdrietige levensgeschiedenis. “Ze had alles mee. Had een mooi leven, had een goede partij getroffen en kwam uit zelf ook uit een goede familie en toch gleed Maria af. Wat is er gebeurd? Dat intrigeert mij.” Zodoende duikt Margreet in het leven van de kunstenares en ontdekt heel veel over haar. Vogelvrouwtje Maria (”ze had altijd vogelvoer bij zich en vogeltjes op haar hoed”) is op het laatst broodschilderes en wordt zelfs denigrerend ‘de dorpsgek’ genoemd. Een maand terug publiceerde deze krant nog een primeur over de vondst van schilderijen van Maria Mispelblom Beijer-Theunissen.

Familiegraf gevonden

“Kort geleden vond ik Maria’s overlijdensadvertentie waarin vermeld stond dat ze in Naarden was begraven”, vertelt Margreet opgetogen. “Naar nu blijkt is ze bijgezet in het familiegraf van Theunissen, en ligt ze daar samen met haar ouders. Haar moeder overleed in 1904, Maria was toen pas 17 jaar, haar vader in 1936. Eind 1957 werd Maria opgenomen in het Krankzinnigengesticht Coudewater in Rosmalen. Zij stierf in alle eenzaamheid op eerste kerstdag van dat jaar in een ziekenhuis in Den Bosch. Toch een mooi idee dat Maria bij haar ouders ligt.”

Oude Begraafplaats Naarden

Vorige week vrijdag stapt Margreet op de fiets richting de begraafplaats. Ze heeft dan nog geen idee waar ze het graf kan vinden. Nadat ze twintig graven heeft afgestoft, stopt ze met zoeken. De Bussumse belt vervolgens met een dame van de Stichting tot Behoud van de Oude Begraafplaats Naarden. “Zij wist exact waar het graf lag.” De volgende dag gaat Margreet bewapend met een fles water en een afwasborstel opnieuw op ontdekkingstocht richting Naarden. Ze vindt het graf dan vrijwel direct. “De namen op de met mos begroeide grafsteen waren onleesbaar geworden, maar na wat poetswerk werden deze zichtbaar.” Margreets hart maakt dan een sprongetje.

‘On Hold”

Teleurstellend is dat de naam van Maria ontbreekt op de grafsteen. Margreet hoopt daar echter iets aan te kunnen doen. Ze is inmiddels in gesprek met de gemeente Gooise Meren. “Daar vinden ze het levensverhaal van Maria dusdanig bijzonder dat ze gaan kijken of dit graf in aanmerking kan komen voor behoud en zelfs restauratie. Het graf zou uitgegeven mogen worden, omdat er geen rechthebbenden meer zijn, maar dat heeft de gemeente nu even ‘on hold’ gezet. Ook de begraafplaatsbeheerder, die inmiddels alle informatie over Maria van Margreet heeft ontvangen en dat een ‘prachtig stukje onderzoek’ noemt, is er eveneens mee bezig.

Familie Overman

Cor Overman, bezitter van een schilderij van Maria, is ook naar het graf geweest. Volgens Margreet wil zijn familie er een hondje en wat vogeltjes op gaan zetten. “Maar we moeten kijken of dat wel gepast is. Daarbij zijn het nog plannen die vorm moeten krijgen”, aldus de Bussumer. Overman vindt het mooi dat met het graf ‘iets tastbaars’ over Maria is gevonden. “Wij wisten niet beter dat ze in Den Bosch, waar ze is overleden, begraven lag.”

De familie van Overman heeft vier werkjes van Maria in bezit. “Ze lagen jarenlang op zolder”, vertelt Cor. Zijn vader – een bakker – kreeg de schilderijtjes in ruil voor eten, is de lezing. “We hebben het hem nooit kunnen vragen, want onze vader is ruim tien jaar geleden overleden.” Ook hun interesse naar Maria groeit. Zeker als Overman vorig jaar op zolder een doos met papieren met daarin een excuusbrief van Maria vindt. “Toen ben ik gaan zoeken op internet en botste ik op het dossier van Margreet.” Overman vindt het verhaal over Maria boeiend. “Je zou over haar een soort van docu kunnen maken.”

Tot slot vertelt Margreet: “Ik ben van mijn ‘werkstuk’ over Maria samen met ex-uitgever Anneke van de Koppel een boekje aan het maken. Dat wordt mijn eerste echte boekje dat dit jaar nog gaat verschijnen.”

Tekst Jacqueline Roest, foto’s Margreet de Broekert

Reportage Gooi TV

Naar aanleiding daar weer van maakte Gooi TV een reportage die te zien is op hun YouTube kanaal (uitzending 20 januari 2021). Erg blij ben ik niet met de manier waarop dit item is uitgewerkt. Mij is alleen gevraagd om de contactgegevens van de familie Overman. Essentiële informatie ontbreekt in deze uitzending, bepaalde informatie is onjuist en zelfs de naam van Maria wordt onvolledig vermeld. 
Maar al bij al wel weer aandacht voor een vrouw die zoveel meer waardering verdient dan ze in haar leven heeft gekregen.