Gerrit Jan van Heuven Goedhart (1901-1956).
Journalist, verzetsman, minister van Veiligheid en Justitie.
Vooral ook de vergeten winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede 1955.
De naam Van Heuven Goedhart zal inwoners van Assen, Amstelveen, ’s Gravenzande, Hoofddorp, Utrecht, Reeuwijk, Voorschoten, Schoonhoven, Gouda en Wassenaar iets zeggen omdat er in die plaatsen een laan, straat of fietsbrug naar hem is vernoemd. (NB. Bussum, de geboorteplaats van Van Heuven Goedhart, behoort nog niet tot dit rijtje. Onbegrijpelijk!)
Verder zal men weinig meer weten over deze bijzonder getalenteerde, veelzijdige, moedige man.
Dat bleek ook zeer recent weer. Op 3 oktober 2023 publiceerde de Volkskrant een uitgebreid artikel over Nobelprijzen en de winnaars daarvan. Daarin melding van de enige keer dat een Nederlander de Nobelprijs voor de Vrede won. Tobias Asser kreeg de prijs in 1911 voor zijn rol bij de totstandkoming van het Permanente Hof van Arbritrage.
Als reactie op dit artikel schreef ik per omgaande een ingezonden brief die de dag daarna werd geplaatst.
Riemen om de kin!
Zelf had ik niet eerder van Gerrit Jan van Heuven Goedhart gehoord. Tot Pieter Schut, eindredacteur van Spiegelschrift, mij dit voorjaar de lijvige biografie ‘Riemen om de kin!; Biografie van Mr. Dr. Gerrit Jan van Heuven Goedhart’ overhandigde. Met het verzoek of ik een artikel wilde schrijven over deze man met een indrukwekkende staat van dienst. En of ik zou willen uitzoeken wat zijn connectie was met de Bussumse familie Ruys. Hugo Ruys was in de oorlog werkzaam voor de illegale krant Het Parool, waar Van Heuven Goedhart toen (en ook na de oorlog) hoofdredacteur van was.
In 1944 trad Van Heuven Goedhart als Minister van Veiligheid en Justitie toe tot het oorlogskabinet van Koningin Wilhelmina in Londen.
Na de oorlog had familie Van Heuven Goedhart in Bussum in villa Olde Berm gewoond, toen nog eigendom van de familie Ruys. Het was overigens niet de eerste keer dat Gerrit Jan in Bussum woonde. Hij was op 19 maart 1901 geboren boven Boekhandel LOS, destijds eigendom van zijn vader. En ook jaren later verbleef hij tot drie keer toe in Bussum.
Bergliot La Lau-van Heuven Goedhart
Tijdens mijn onderzoek naar informatie over Gerrit Jan van Heuven Goedhart kwam ik in contact met mevrouw Bergliot La Lau-van Heuven Goedhart, de jongste dochter van Erna Hauan-van Heuven Goedhart en haar echtgenoot Gerrit Jan. Bergliot vertelde mij prachtige en ontroerende details over haar vader, waar ze erg dol op was geweest. Samen bezochten wij Olde Berm, de villa waar zij zoveel mooie herinneringen aan heeft.
En bijzonder dat zij en een van haar kleinkinderen 19 september jl. aanwezig waren op de presentatie van het Spiegelschriftnummer met als thema ‘Prijs’.
Spiegelschrift themanummer ‘Prijs’
Het duizelt de lezer nu wellicht.
Nadere toelichting op het veelbewogen, interessante en vooral indrukwekkende levensverhaal van Gerrit Jan van Heuven Goedhart is hieronder te lezen. Of via deze link (pagina 16 t/m 21).
Twee rectificaties
De eerste: Francis, de eerste vrouw van Gerrit Jan, was niét de dochter van de Amsterdamse uitgever Beck, maar van Becht. De gelijknamige uitgeverij bestaat nog steeds.
Zo’n fout noemde Gerrit Jan ‘een zetduiveltje’. Zijn humor, dat weet ik nu wel zeker, was verrukkelijk.
De tweede rectificatie betreft het adres van Boekhandel LOS. Dat moet zijn Nassaulaan 33 in plaats van 23.
Naschrift
Pieter Schut, hoofdredacteur van Spiegelschrift, maakte tijdens de door hem (en Jan Schippers) bedachte Van Kooten & De Biewandeling een opmerking bij de tegel in de gevel van boekhandel Los, met daarop de tekst ‘De eerste steen gelegd door Jan Gerrit en IJp Goedhart 1921-5-07‘ (zie de afbeelding hierboven op pagina 19 van Spiegelschrift). Die tegel is dus het enige dat herinnert aan Gerrit Jan van Heuven Goedhart. Zijn voornaam is verkeerd gespeld en hij veranderde later zijn achternaam.
Rens Muller, journalist bij de Gooi- en Eemlander die aan deze wandeling deelnam, vond dit een interessant gegeven, en via Pieter nam hij contact met mij op. Dat resulteerde in een mooi artikel in genoemde krant.
G.J. van Heuven Goedhartplein!
Misschien heeft dit bijgedragen aan het heuglijke feit dat het college van Burgemeester en Wethouders op 8 januari 2025 besloten heeft het nu nog naamloze parkeerterrein achter boekhandel Los om te dopen tot het G.J. van Heuven Goedhartplein!
Het streven is om dit naambord rond de geboortedag van Gerrit Jan van Heuven Goedhart op 19 maart geplaatst te hebben. En natuurlijk zal hier een bijbehorende onthulling voor worden georganiseerd.
