In Memoriam Jan Troost

14 oktober 2023

Afscheid van een dierbare vriend

Op 16 mei jl. is een unieke man overleden. Het was een eer met hem bevriend te zijn en hem te kunnen bijstaan in zijn oneindige strijd tégen ‘hindernissen’ en vóór inclusie en de emancipatie van gehandicapt Nederland.
In 2017 richtte hij ‘Inclusie verenigt’ op. Onderstaand In Memoriam is grotendeels gebaseerd op de tekst van het Bestuur Vereniging Inclusie Nederland.

‘Op dinsdag 16 mei 2023 is Jan Troost van ons heengegaan. Jan was een van de grote boegbeelden van de gehandicaptenbeweging in Nederland. Vijftig jaar lang heeft hij op allerlei manieren gestreden voor een toegankelijker land en inclusie voor mensen met een beperking.

Op zijn veertiende jaar begon hij al met activisme voor toegankelijkheid in Nijmegen, waar hij met andere jongeren in de Sint Maartenskliniek verbleef, vanwege zijn broze bottenziekte (Osteogenesis Imperfecta).

Veelzijdige carrière

Jan was acht jaar lang als voorzitter van de landelijke Chronisch zieken en Gehandicapten-raad het gezicht van de beweging voor zowel de achterban als beleidsmakers en politici. Vele ludieke actiegroepen volgden, zoals Terug naar de Bossen in 2011 als protest tegen de voorgenomen bezuinigingen op de zorg.

De ratificatie van VN-verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap in 2016 was een belangrijke steun in de rug voor de gehandicaptenbeweging. Jan was sindsdien dan ook als VN-ambassadeur actief om het Verdrag op allerlei manieren onder de aandacht te brengen. Bijvoorbeeld met zijn betrokkenheid bij het VN- Receptenmap en Koken met Troost.

Acties, congressen, filmpjes en… zijn autobiografie

Leden van de vereniging en VN-ambassadeurs hebben deelgenomen aan de landelijke congressen (Gelijk is Gelijk) die Jan met anderen over het VN-verdrag Handicap organiseerde in 2017 en 2019. En in 2022 organiseerde hij voor de derde een bijeenkomst, ditmaal in Nijmegen, vanuit zijn eigen bedrijf Inclusie Verenigt samen met lokale partners.
Door actief gebruik te maken van sociale media wist Jan veel mensen te bereiken met zijn onderhoudende filmpjes.
In 2022 verscheen zijn autobiografie Troost Over Leven, over 50 jaar belangenbehartiging en ondeugd. Humor is altijd in zijn werk en contacten kenmerkend geweest. Jan was voor iedereen zeer benaderbaar en altijd in voor samenwerking.

Prematoriumparty

Tot in de laatste dagen van zijn leven bleef hij naar eigen zeggen “activist tot in de kist”, met onder ander een bezoek aan de Tweede Kamer. Om de kamerleden nog eens flink te wijzen op het belang van de invoering van het VN-verdrag Handicap.
Het voeren van eigen regie kenmerkt zijn leven, tot en met zijn laatste weken en dagen. De Prematoriumparty, waarbij hij bij zijn eigen uitvaart was, is daar een voorbeeld van. Nooit meer zal ik zo’n bijzonder afscheid mee maken. Uniek, zoals ook Jan uniek was. Hij regelde ook nog dat zijn afscheid werd gefilmd en op zijn website Troost Over Leven te zien is.

Jan heeft aangekondigd dat zijn vele films als nalatenschap op een Youtube kanaal verzameld worden, zodat de geschiedenis bewaard blijft. En dat dit gebruikt kan worden voor onderzoek en de toekomst van de gehandicaptenbeweging.

We missen hem nu al zo enorm. Onze gedreven, vasthoudende activist, maar vooral ook een vriendelijk, verbindend mens met een groot gevoel voor (soms bizarre) humor. In de categorie ‘Gehandicapten’ op mijn website veel aandacht voor met name de door Jan Troost opgerichte ludieke actiegroep ‘Terug naar de bossen’. Mijn alter ego bij deze club was Zuster Margaretha.